
Новата одлука на ОПЕК ќе ги врати вишоците на нафтениот пазар – што е со цените?
Најновиот бран на понуда на нафта што го предизвика ОПЕК+ (Организација на земји извознички на нафта и нивни сојузници) се очекува да го зголеми вишокот во текот на годинава, притискајќи ги цените за производителите низ целиот свет, а наедно одговарајќи на повиците на американскиот претседател Доналд Трамп за пониски трошоци за гориво.
Во саботата ОПЕК+ ги изненади трговците со енергија објавувајќи дека следниот месец дополнително ќе го забрза заживувањето на колективното производство на нафта. Овој потег нуди радост за потрошувачите и победа за Трамп, кој водеше кампања со ветување дека ќе ги намали трошоците за гориво.
Сепак, Ријад се чини дека е бестрашен. Во неделата државната компанија „Сауди Арамко“ ги зголеми премиите што им ги наплаќа за својата водечка сурова нафта на клиентите од својот клучен азиски пазар повеќе отколку што очекуваа трговците. Тоа не изгледа како постапка на производител што е загрижен за побарувачката.
Службениците на ОПЕК+ изјавија дека летната побарувачка е една од причините за нивниот оптимизам. Резервите од сурова нафта во САД се намалуваат во клучниот центар за складирање Кушинг, разликите во цените на нафтата сега не сугерираат вишок, а американските резерви од дизел се урнаа.
Траекторија на понудата
Побарувачката за гориво достигнува врв летово на северната хемисфера, давајќи ѝ на групата можност да ја забрза својата поширока стратегија за враќање на пазарниот удел отстапен на конкурентите во последните години, како што се американските компании за дупчење и вадење нафта.
Одлуката од саботата, сепак, ја менува траекторијата на глобалната понуда. Додека ОПЕК предвидува дека дополнителните барели се потребни за да се задоволи побарувачката дури и до декември, другите прогнозери се скептични. Дури и пред да бидат објавени дополнителните количества, Меѓународната агенција за енергија, советник за големите економии со седиште во Париз, за четвртото тримесечје годинава предвидуваше суфицит еднаков на околу 1,5 отсто од глобалната потрошувачка.
Фјучерсите за нафта во текот на изминатите две недели во Лондон паднаа за 11 отсто, брзо игнорирајќи го конфликтот меѓу Израел и Иран и сугерирајќи дека трговците не се убедени дека дополнителните барели се од витално значење. „Голдман Сакс“ и „ЏП Морган Чејс“ предвидуваат понатамошно намалување кон 60 долари годинава бидејќи кинеската потрошувачка се намалува, а трговските тарифи на Трамп фрлаат сенка врз глобалната економија.
Широка поддршка
Осум од клучните членки на алијансата за време на видеоконференцијата во саботата одлучија во август да го вратат запреното производство од 548.000 барели дневно. Тоа е значителен чекор напред од зголемувањето од 411.000 барели закажано за мај, јуни и јули, количества што веќе беа тројно поголеми од првично закажаниот обем на производство за тие месеци.
На состанокот на 3 август ОПЕК+ ќе разгледа уште една транша од 548.000 барели за септември, чекор што би го комплетирал пресвртот на намалувањето од 2,2 милиони барели направено во 2023 година – една година порано од предвиденото.
Вистинското влијание врз понудата на пазарите на нафта веројатно ќе биде помало од рекламираното бидејќи саудискиот министер за енергетика, принцот Абдулазиз бин Салман, врши притисок врз земјите што претходно ги надминаа своите квоти за производство да се откажат од својот дел од зголемувањата. Русија и Ирак покажуваат некои знаци на компензација, иако Казахстан продолжува да мами.
„Официјалното враќање на барелите е едно, но реалното ново снабдување во споредба со главните бројки е друго“, рече Даг Кинг, извршен директор на „РЦМА Капитал“ (RCMA Capital LLP). „Премиите за дизел покажуваат недоволно снабдување на пазарот. Значи, освен ако не видиме физичка слабост преку видливо зголемување на резервите, не гледам пат кон намалување на цените на суровата нафта“.
Надлежните исто така нагласуваат дека дополнувањата на понудата може да се „паузираат или да се вратат во зависност од еволуирачките пазарни услови“. Но, доколку не ја искористат таа опција, дополнителните барели што веќе се одобрени речиси неизбежно ќе го продлабочат падот на цените.
Тоа веројатно би ги ублажило повторените повици на претседателот Трамп за пониски цени на горивото за да се запре кризата со трошоците за живот. Трамп исто така мора да се одбрани од инфлацијата, додека истовремено воведува низа царини, и да ги натера Федералните резерви да ги намалат каматните стапки.
Сепак, поразот ќе го земе својот данок од американската нафтена индустрија, почнувајќи од корпоративните гиганти како „Ексон мобил“ до истражувачите на шкрилци, кои широко го поддржаа Трамп во обидот да се врати во Белата куќа. Засегнатите од овој сектор неодамна во анкета наведоа дека очекуваат да дупчат значително помалку бунари годинава отколку што беше планирано на почетокот на 2025 година бидејќи цените паѓаат.
Според тоа, болката може да се прошири и низ целиот ОПЕК+.
Според Меѓународниот монетарен фонд, на Саудиска Арабија ѝ се потребни повеќе од 90 долари за барел за да ги покрие владините трошоци бидејќи престолонаследникот Мохамед бин Салман започнува радикален план за трансформација на економијата на пустинското кралство. Ријад се бори со зголемен буџетски дефицит и е принуден да ги намали трошоците за некои од водечките проекти на принцот.
Доколку Ријад се измори од финансискиот притисок, може повторно да ги повлече резервите од пазарот.
„Тие имаат можност за пресврт“, рече Нил Аткинсон, независен аналитичар и поранешен раководител на одделот за нафтени пазари и индустрија на Меѓународната агенција за енергија. Но во меѓувреме „нема друга алтернатива освен да се обезбеди пазарен удел и да се прифатат пониски цени. Можеби е подобро да се прифати светот таков каков што е, а тие токму тоа и го прават“.
Извор: Блумберг Адриа
https://mk.bloombergadria.com/pazari/surovini/82962/odlukata-na-opek-kje-gi-vrati-visocite-nafta-na-pazarot/news